Wat is citroenmelisse?

Citroenmelisse is een meerjarige plant en de bladeren stralen een intense citrusgeur uit. Maar citroenmelisse heeft veel meer te bieden dan een lekker aroma. Wetenschappers onderzoeken de mogelijkheden van de plant bij angst, slapeloosheid en een gezond immuunsysteem. Lees snel verder en ontdek alles wat je moet weten.

Wat is citroenmelisse precies?

Citroenmelisse (Melissa officinalis) is nauw verwant aan de muntfamilie. De plant kwam lang geleden uitsluitend in Europa voor, maar groeit inmiddels over de hele wereld. Ze produceert prachtige witte bloemen en hartvormige bladeren. Interessant is dat juist de bladeren, niet de bloemen, worden gebruikt in kruidenthee en als smaakstof voor voedsel. Bovendien zijn ze heel populair in homeopathische middelen.^[1]

Dit is geweldig nieuws als natuurlijke gezondheid je interesse heeft. De naar citroen ruikende bladeren van de plant kunnen namelijk verschillende gebieden van je mentale en fysieke gezondheid ondersteunen. Maar we moeten niet op de zaken vooruit lopen. Daarom duiken we eerst in de traditionele toepassingen van citroenmelisse.

Wat zijn de toepassingen van citroenmelisse?

Melissa officinalis maakte in de middeleeuwen furore als een kruidenmiddel voor slaap, stress en het genezen van wonden. Voor uitwendige aandoeningen werden de bladeren geplet en vermalen om een balsem te maken. Voor stemmingsgerelateerde problemen werd een kruidentonicum gemaakt door de bladeren in heet water of wijn te weken.

In de moderne wereld zijn de holistische toepassingen van citroenmelisse eigenlijk niet zoveel veranderd. Een extract van citroenmelisse is een populaire toevoeging aan supplementen, tincturen en oliën. Het gaat ook prima samen met andere botanische extracten, waardoor de plant erg veelzijdig is.

Wat zijn de mogelijke voordelen van citroenmelisse?

Nu je weet wat citroenmelisse te bieden heeft, is het tijd te onderzoeken wat de wetenschap zegt over de mogelijke voordelen van de plant.

Citroenmelisse en stemmingsstoornissen

Het traditionele gebruik van citroenmelisse voor stress is hierboven al aangestipt. In twee dubbelblinde, placebogecontroleerde onderzoeken probeerde men de validiteit van deze toepassing te bepalen.

In een klinische proef uit 2004 kregen achttien gezonde vrijwilligers twee doses M. officinalis extract toegediend. Men wilde zien hoe de controlegroep zich tot de placebogroep verhield nadat beide groepen aan cognitieve stress werden blootgesteld. Uit de resultaten bleek dat de gebruikers van het extract "zich aanzienlijk kalmer en minder alert voelden".^[2]

Deze eerste bevindingen lijken hand in hand te gaan met een studie uit 2018. In dit onderzoek werden tachtig deelnemers in twee groepen verdeeld. Een groep nam gedurende acht weken M. officinalis (MO) supplementen. Op basis van zelfgerapporteerde scores meldde de MO-groep een significante vermindering van "depressie, angst, stress en slaapstoornissen" in vergelijking met de placebogroep.^[3]

Beide onderzoeken suggereren een positief verband tussen citroenmelisse en stemmingsstoornissen. Toch moeten we niet vergeten dat deze studies op een klein aantal proefpersonen zijn uitgevoerd. Stemmingsgerelateerde aandoeningen zoals stress en angst zijn ongelooflijk genuanceerd. Om die redenen is er meer uitgebreid onderzoek nodig om het volledige potentieel van citroenmelisse echt goed te analyseren.

Citroenmelisse en slaap

Wetenschappers zijn zeer gefascineerd door de mogelijke interactie tussen verschillende botanische extracten, met name op het gebied van slaap.

Zo zijn er twee onderzoeken die de impact van citroenmelisse en valeriaan op de slaapkwaliteit van twee specifieke groepen onderzochten: vrouwen in de menopauze en kinderen met dyssomnie. Bij de eerste groep (ongeveer vijftig vrouwen) ontdekte men een "afname in slaapstoornissen". Bij de kinderen met dyssomnie zag men vergelijkbare verbeteringen, waarbij de kernsymptomen "bij de meeste patiënten werden verminderd of in hun geheel geëlimineerd".^[4],^[5]

Citroenmelisse en het immuunsysteem

Een review van Melissa officinalis wijst op de diverse chemische bestanddelen van citroenmelisse als mogelijke antivirale en antimicrobiële bronnen. De onderzoekers ontdekten dat de plant "grote hoeveelheden flavonoïden, rozemarijnzuur, galluszuur en fenolen" bevat.^[6]

Andere studies proberen te bepalen of citroenmelisse kan helpen bij herpesvirussen, griepvirussen en aandoeningen met betrekking tot het maag-darmkanaal. Met name rozemarijn en looizuur lijken veelbelovend te zijn, hoewel ook hier meer diepgaand onderzoek nodig is.^[7]

Wat zijn de bijwerkingen van citroenmelisse?

Citroenmelisse heeft een lange geschiedenis van holistisch gebruik. Dit gegeven, in combinatie met het onderzoek tot nu toe, suggereert dat het risico op bijwerkingen van citroenmelisse laag is en mogelijk beperkt tot:

• Misselijkheid
• Hoofdpijn
• Huiduitslag

Toch is het een goed idee om je altijd je gezonde verstand te gebruiken. Bouw je gebruik van citroenmelisse gestaag op, ook al lijkt het door de meeste gezonde mensen goed verdragen te worden. Houd je altijd aan de aanbevolen richtlijnen van de fabrikant voor wat betreft de dosering. Daarnaast is het belangrijk dat je voor extracten van hoge kwaliteit kiest.

Hoe gebruik je citroenmelisse?

Citroenmelisse tref je vooral aan in de vorm van capsules, tincturen en extracten. Deze kun je makkelijk aan je dagelijkse routine toevoegen. Wel moet je op een paar dingen letten, zoals mogelijke interacties tussen geneesmiddelen en hoe vaak je doseert.

Hierboven benadrukten we al dat je altijd de richtlijnen van de fabrikant moet opvolgen voor wat betreft de dosering. Daarnaast is het verstandig om je lichaam ook eens een weekje rust te geven. Het advies is om citroenmelisse drie weken te gebruiken en dan een pauze van een week in te lassen. Daarnaast kun je het risico op misselijkheid verminderen door je tincturen of capsules bij de maaltijd in te nemen.

Tot slot moet je rekening houden met een mogelijke interactie tussen andere medicijnen. Als je medicatie gebruikt, overleg dan altijd eerst met je huisarts voordat je citroenmelisse gebruikt. Er kan een specifieke interactie zijn met medicijnen voor glaucoom, de schildklier of medicatie met een impact op serotonine. Maar vanwege het gebrek aan onderzoek kun je het beste een persoonlijk advies inwinnen.

Als voorzorgsmaatregel kun je citroenmelisse beter niet gebruiken als je zwanger bent, borstvoeding geeft of een operatie moet ondergaan.

Kun je de bloemen van citroenmelisse eten?

Ja. De volledige citroenmelisse plant is inderdaad eetbaar. Maar, hoe verleidelijk de bloemen er ook uitzien, de magie zit ‘m voornamelijk in de bladeren. Als je liever rauw plantenmateriaal gebruikt, kun je de bladeren eenvoudig plukken en in heet water laten trekken. Je kunt ze ook als aromatische garnering aan de lunch toevoegen.

Onthoud wel dat een handvol citroenmelisse blaadjes bij lange na niet de verhouding bioactieve stoffen bevat als een geconcentreerd extract. Dus als je je mentale en fysieke gezondheid wilt verbeteren, zijn supplementen de beste keuze.

Is citroenmelisse schadelijk?

De risico’s zijn laag als je de bladeren vers van de plant gebruikt. Het risico op bijwerkingen neemt logischerwijs toe met geconcentreerde producten zoals capsules en tincturen. Toch wordt citroenmelisse door gezonde mensen over het algemeen goed verdragen.

Als je op een verantwoordelijke manier met citroenmelisse omgaat, kan het een prima aanvulling zijn op je bestaande gezondheidsroutine. Bovendien heeft citroenmelisse een synergie met andere natuurlijke plantaardige stoffen. Daarmee is het een invloedrijke aanvulling op bestaande supplementen.

Heeft citroenmelisse je interesse gewekt? In de winkel van Cibdol vind je verschillende supplementen die deze zoet geurende plant bevatten. Wil je liever eerst meer leren over de enorme impact van plantaardige producten? Blader dan door onze Encyclopedie.