Serotonine en CBD: alles wat je moet weten

We gaan in dit artikel een van de meest veelzijdige neurochemische stoffen in je lichaam bespreken: serotonine. Je ontdekt alles wat je hierover moet weten, inclusief de relatie die deze stof met CBD heeft.

Wat is serotonine?

Serotonine is een van de vele essentiële neurochemische stoffen die een cruciale rol spelen bij je stemming, slaap, spijsvertering, en nog veel meer.^[1] Ondanks dat het vaak wordt geassocieerd met de stemming, bevindt de grootste concentratie serotonine zich niet in de hersenen, maar in je spijsverteringsstelsel. Omdat er zoveel te vertellen is over deze veelzijdige verbinding, eerst iets over de basiskenmerken van serotonine:

• De wetenschappelijke benaming van serotonine is '5-hydroxytryptamine' (of kortweg '5-HT'). Het is een natuurlijk voorkomende neurochemische stof die bindt met 5-HT-receptoren en zo biologische veranderingen in je hele lichaam stimuleert.

Serotonine is een neurotransmitter die informatie tussen zenuwcellen en verschillende gebieden doorgeeft, zoals het maag-darmstelsel, de pijnappelklier en het limbisch systeem. Je lichaam gebruikt daarbij aminozuren (tryptofaan) uit voedsel om de stof aan te maken. Vaak is het door je dieet dat de serotoninespiegel kan schommelen (de invloed daarvan leggen we verder in dit artikel uit).

Welke invloed heeft serotonine op je lichaam?

We hebben al verteld dat serotonine je stemming en spijsvertering kan beïnvloeden. Maar hoe gebeurt dat precies? Hieronder vind je een overzicht van de fundamentele werkingsmechanismen van serotonine.

Stemming

Serotonine wordt vaak beschouwd als een 'gelukshormoon' en eigenlijk is dit een vrij goede beschrijving. Een verhoging van het gehalte serotonine heeft namelijk een positieve invloed op je stemming, maar ook op je belonings- en pleziergevoel. Serotonine helpt bovendien bij het reguleren van depressie en angstgevoelens.^[2] Het is meestal een serotonine tekort dat bijdraagt aan het ontstaan van psychische aandoeningen.

Slaap

Om de rol van serotonine bij je slaap te begrijpen, moeten we eerst het verband tussen serotonine en melatonine toelichten. Melatonine is een natuurlijk voorkomend hormoon dat je lichaam laat weten wanneer het moet slapen en wakker worden. Veel lichaamsfuncties zouden zonder dit hormoon uit evenwicht raken.

Serotonine is de chemische voorloper van melatonine. Dit betekent dat een evenwichtige serotoninespiegel leidt tot meer melatonine, en dus tot een gezondere slaap-waakcyclus.^[3]

Spijsvertering

Hoewel serotonine een vrij bekende chemische stof is, weten veel mensen niet dat er ook veel van in de darmen aanwezig is. In feite is het maag-darmstelsel de bron van bijna je hele voorraad van deze chemische stof. Door te binden met 5-HT-receptoren in het spijsverteringsstelsel, helpt serotonine bij het reguleren van misselijkheid en zorgt het voor een gezonde spijsvertering.^[4]

Seksuele functie

Serotonine heeft veel gemeen met dopamine, en het is de synergistische relatie tussen beide stoffen dat een seksuele disfunctie kan veroorzaken. Gedacht wordt dat een laag gehalte aan serotonine het libido verhoogt, terwijl een hoog gehalte het seksuele verlangen juist vermindert. Het juiste evenwicht vinden is cruciaal: een lage serotoninespiegel kan op natuurlijke wijze het libido verhogen, maar dat leidt ook weer tot een groter risico op stemmingsstoornissen.^[5]

Wat veroorzaakt een tekort aan serotonine?

Omdat er een verband bestaat tussen een laag serotoninegehalte en stemmingsstoornissen, zoals depressie en angstaanvallen, is het waardevol om de voornaamste oorzaken van een serotoninetekort te begrijpen. Het is waar dat een teveel aan serotonine hinderlijk is, maar een tekort komt veel vaker voor.

Dit zijn de potentiële oorzaken van een tekort aan serotonine:

• Gebrek aan beweging
• Ongezonde voedingskeuzes
• Beperkte blootstelling aan natuurlijk zonlicht
• Chronische stress
• Hormoonveranderingen

De symptomen van een laag gehalte aan serotonine zijn onder andere:

• Een slechte nachtrust
• Verlies van eetlust
• Hoofdpijn
• Slechte stemming en gebrek aan zelfvertrouwen
• Prikkelbaarheid

Het kan moeilijk zijn om de oorzaak van een tekort te achterhalen, vooral omdat het stofje bij zoveel verschillende functies betrokken is. Genen spelen echter vaak een fundamentele rol bij het ontstaan van een tekort: sommige mensen worden geboren met minder serotoninereceptoren, of met een lichaam dat de stof veel sneller afbreekt.

Als je vermoedt dat je een tekort aan serotonine hebt, dan is het belangrijk om met je huisarts te spreken. Levensstijlaanpassingen kunnen de productie van serotonine verhogen, maar vaak is het tekort aan een chemisch onevenwicht te wijten. In dat geval krijg je medicijnen of bepaalde supplementen voorgeschreven om het natuurlijke niveau te herstellen.

Hoe kun je de aanmaak van serotonine stimuleren?

De symptomenlijst die samenhangt met een tekort aan serotonine kan ontmoedigend lijken. Er is echter ook goed nieuws: er zijn tegenwoordig talloze mogelijkheden om het cruciale evenwicht te herstellen.^[6]

Selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI’s)

SSRI's zijn een van de meest voorgeschreven antidepressiva ter wereld. Het concept van deze geneesmiddelen is zeer eenvoudig: ze verhinderen dat cellen serotonine heropnemen. En daardoor blijft het serotoninegehalte langer verhoogd.

Hoewel er over het algemeen weinig bijwerkingen aan SSRI's verbonden zijn, heeft het gebruik ervan ook nadelen. Het is daarom belangrijk om dit soort antidepressiva eerst met je huisarts te bespreken.

Dieet

Om je serotoninespiegel op een natuurlijke manier te verbeteren, kun je proberen om kleine veranderingen in je dieet aan te brengen. Gelukkig bevatten veel verschillende voedingsmiddelen serotonine. De consumptie hiervan kan dan ook helpen om het gehalte in evenwicht te brengen. Dit zijn enkele voedingsmiddelen die je in dat geval moet overwegen:

• Eieren
• Noten en zaden
• Vette vis
• Kalkoen

Behalve serotonine bevatten veel van de bovenstaande voedingsmiddelen ook andere stoffen die bevorderlijk zijn voor je welzijn, zoals omega-3, vitamine D, en tryptofaan.

Lichaamsbeweging

Lichaamsbeweging is een andere natuurlijke manier om het gehalte aan serotonine te verhogen. De voordelen hiervan zijn talrijk: niet alleen helpt het bij je geestelijke en cardiovasculaire gezondheid, maar een paar keer lekker bewegen per week kan ook je kracht, uithoudingsvermogen en eetlust verbeteren.

Het ideale beweegregime zal per persoon verschillen, maar idealiter moet je naar ongeveer 150 minuten lichaamsbeweging per week streven. Dat klinkt misschien veel, maar je kunt dit in bijvoorbeeld vijf workouts van dertig minuten opsplitsen.

Voedingssupplementen

Voedingssupplementen zijn ideaal om eventuele voedingstekorten aan te vullen wanneer je moeite hebt om gevarieerde voeding te eten. Ze zijn ook nuttig om je serotoninegehalte te verhogen, zeker als je het druk hebt.

De meest effectieve voedingssupplementen zullen voor iedereen anders zijn, omdat ieder mens uniek is. Maar om de serotoninespiegel in evenwicht te houden, gebruiken veel mensen 5-HTP, probiotica, of zuivere tryptofaan-supplementen.

Lichttherapie

Lichttherapie wordt meestal gebruikt om een specifieke variant van depressie te behandelen (seizoensgebonden affectieve stoornis of SAD), en zou de serotoninespiegel stimuleren door de bindingseffectiviteit van de stof te beïnvloeden.^[7]

Hier wordt nog steeds onderzoek naar gedaan, maar het enige wat je hoeft te doen om het zelf te proberen, is elke dag minstens tien tot vijftien minuten buiten in zonlicht doorbrengen. Overweeg ook om tijdens de wintermaanden een daglichtlamp te gebruiken: deze lampen bootsen natuurlijk zonlicht na.

Serotoninesyndroom

Een tekort aan serotonine is zorgwekkend, maar je kunt ook te veel van deze chemische stof hebben. Als het gehalte boven de juiste hoeveelheid uitkomt, kan dat tot het zogeheten serotoninesyndroom leiden. In milde gevallen heb je dan last van rillingen, diarree, hoofdpijn en verwarring, terwijl het in ernstige gevallen in hartproblemen of toevallen kan resulteren.

Je hoeft je waarschijnlijk geen zorgen te maken over het serotoninesyndroom door veranderingen in je dieet, lichaamsbeweging, of voedingssupplementen. Je moet echter wel je huisarts raadplegen voordat je serotonine-gerelateerde medicijnen neemt. Hij of zij kan je de juiste dosering aanbevelen.

Serotonine en CBD

We weten dat een tekort aan serotonine een belangrijke factor is bij geestelijke gezondheidsproblemen, zoals depressie en angstaanvallen. Daarom is het verhogen van de serotoninespiegel, hetzij door medicijnen, hetzij door veranderingen in de levensstijl, een belangrijke stap. Maar welke rol speelt CBD nu ten aanzien van serotonine?

Het interessante is dat onderzoekers een veelbelovende wisselwerking tussen 5-HT-receptoren en cannabidiol hebben waargenomen. CBD bleek bij proefdieren bepaalde 5-HT-receptoren te activeren, wat wijst op een mogelijk effect dat depressiviteit kan verminderen.^[8]

We moeten hierbij opmerken dat CBD de serotonineproductie niet direct lijkt te beïnvloeden, maar het zou wel kunnen dat binding aan dezelfde receptoren het signaleringsproces beïnvloedt. Hoe deze wisselwerking gebruikt kan worden om mensen te helpen met een serotoninetekort is nog niet duidelijk, maar het onderzoek is veelbelovend!

Om ons volledige assortiment natuurlijke supplementen te ontdekken, kun je de Cibdol-shop bezoeken. Als je meer wilt weten over het belang van een evenwichtig dieet in combinatie met lichaamsbeweging, bezoek dan onze CBD-encyclopedie.