Wat is PEA?

Palmitoylethanolamide, kortweg 'PEA', is een lichaamseigen vetzuur dat pijn bestrijdt en ontstekingen remt. Lees snel verder om te ontdekken wat het nut is van extra PEA en in hoeverre voedsel dat rijk is aan PEA en PEA-supplementen bijdragen aan je gezondheid.

Wat is palmitoylethanolamide (PEA)?

PEA is een vetzuur dat van nature in het lichaam voorkomt en een belangrijke rol speelt bij het bestrijden van pijn en ontstekingen. Het heeft onder andere invloed op G-eiwit-gekoppelde receptoren en werkt daarmee ongeveer net zoals endocannabinoïden (stoffen die lijken op cannabinoïden in wiet).^[1]

De vraag is nu of je extra PEA zou moeten gebruiken (met bepaalde voedingsmiddelen of supplementen), aangezien het ook door het lichaam zelf wordt aangemaakt. Nou, dat hangt onder andere af van je lifestyle en gezondheidsdoelen. Laten we echter eerst eens kijken wat nu precies het effect van PEA op je lichaam is.

Hoe werkt PEA?

Voordat je PEA gaat gebruiken, is het goed om te weten hoe het inwerkt op je lichaam en wat je eraan kunt hebben.

PEA wordt door je lichaam aangemaakt bij fysieke, mentale of chemische stress, en brengt verschillende biologische processen op gang. Wanneer het niet meer nodig is, wordt het teveel aan palmitoylethanolamide afgebroken door het enzym vetzuuramidehydrolase (FAAH). Wat er dan nog van overblijft, wordt in lichaamsweefsel opgeslagen.

PPAR-α

Het primaire proces van PEA om in actie te komen, verloopt via de groep van PPAR-proteïnen en daaraan gekoppelde receptoren. We gaan hier niet te diep op in, maar PPAR-α heeft te maken met vetafbraak in de lever en de stofwisseling in het hart en de nieren.^[2]

G-eiwit-gekoppelde receptoren

Bij een ander proces zijn G-eiwit-gekoppelde receptoren (GPCR) betrokken. Ook hier treden we niet in detail, maar sommige onderzoekers zien GPCR als een soort cannabinoïde-receptoren, omdat ze nogal op de cannabinoïde-receptoren CB1 en CB2 lijken.

Mogelijk helpt de verbinding tussen G-eiwit-gekoppelde receptoren en het endocannabinoïde systeem (ECS) PEA bij energiehomeostase. Daar vallen onder andere de voedselopname, stofwisseling en de leverfunctie onder.

Wat doet PEA met je lichaam?

Je weet nu wat meer over hoe PEA werkt, maar nog niet wat je eraan kunt hebben. Hieronder vind je een samenvatting van interessant wetenschappelijk onderzoek.

PEA en de stofwisseling

Veel onderzoeken naar het verband tussen PEA en zaken als de stofwisseling, vetverbranding en energiehomeostase, gaan over de invloed ervan op PPAR-α. Een onderzoek uit 2022 met diermodellen laat zien dat "vooral door activatie van PPAR-α PEA energie-opslaande witte vetten in energieverbruikende bruine adipocyten kan omzetten". Met andere woorden, dat PEA door deze activatie wit vetweefsel in bruin vetweefsel kan omzetten.

Deze omzetting is belangrijk, want bruin vetweefsel breekt glucose af en houdt daarmee het lichaam op temperatuur. Maar bruine vetcellen komen pas in actie als je lijf te koud wordt. Uit onderzoek blijkt nu dat het lichaam, als gevolg van de invloed van PEA op PPAR-α, eerder kan reageren op kou en zo dus sneller overgaat tot het omzetten van vet.^[3]

PEA en ontstekingen

Er is uitgebreid onderzocht of PEA ontstekingen kan remmen en zenuwcellen kan beschermen, onder andere in proefdieronderzoek naar de ziektes van Alzheimer en Parkinson. Uit meerdere onderzoeken lijkt PEA samen met flavonoïde antioxidanten (bijvoorbeeld luteoline) de afbraak van cellen als gevolg van deze aandoeningen te kunnen "afkappen".^[4]

Toch is hier nog geen direct bewijs voor (PEA zet vooral andere stoffen aan om te reageren), waardoor toekomstig onderzoek er niet gemakkelijker op wordt. Toch hebben onderzoekers goede hoop, want PEA is "bijzonder veilig" en goed met antioxidanten te combineren.

Doseren: hoeveel PEA moet je gebruiken?

Het lijkt erop dat extra PEA je kan helpen gezonder te leven, maar PEA-supplementen hebben wel enkele bijwerkingen:

• Ten eerste maakt je lichaam al voldoende PEA aan om bedreigingen het hoofd te bieden. Het gebruiken van een supplement kan daarom het biochemische evenwicht in je lijf verstoren. Overweeg je toch om supplementen of extra voeding met PEA te nemen, neem dan contact op met je huisarts.

• Ten tweede is er niet veel bekend over de effecten en de veiligheid van PEA op de lange termijn. Er zijn wel bevindingen waaruit blijkt dat het drie maanden lang gebruikt kan worden, maar die komen vooral voort uit proefdieronderzoek. Ook hier geldt het advies om de mogelijke gevolgen met je huisarts te bespreken.

• Tot slot zijn er maar weinig kwalitatieve data over het doseren van PEA. Het zou best kunnen dat je baat hebt bij een supplement, maar door de complexe werking van PEA weten we er nog maar weinig vanaf. In onderzoeken wordt vaak een dosis van twee maal daags 300 tot 1200mg gebruikt.

PEA in voedingsmiddelen

Je kunt PEA misschien veiliger gebruiken in de vorm van voedingsmiddelen, omdat je het dan geleidelijker binnenkrijgt en voedingsmiddelen voor zover bekend minder bijwerkingen hebben. Maar ook hier kleven nadelen aan: de concentratie van PEA is in dit geval veel geringer en door de lage biologische beschikbaarheid bereikt het niet altijd zijn eindbestemming.

Mocht je toch interesse hebben in voedingsmiddelen met PEA, dan zou je bijvoorbeeld het volgende kunnen eten:

• Eigeel
• Sojaproducten
• Pinda's
• Alfalfa (Medicago sativa)

Gelet op deze voedingsmiddelen met PEA, mocht je misschien toch baat hebben bij een supplement. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je een voedselallergie hebt of een bepaald dieet volgt. In dat geval kun je het beste even overleggen met je huisarts, zodat je wel de nodige vitaminen, mineralen en vetzuren binnenkrijgt.

Zijn supplementen met PEA veilig?

Het lichaam kan heel goed omgaan met PEA en daarom is het goed te verdragen. Je kunt er hoogstens wat misselijk van worden. Maar over de effecten en veiligheid van PEA op de lange termijn bestaat er nog wel wat onduidelijkheid.

Uit voorzorg kunnen kinderen en vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven, PEA-supplementen beter laten staan, omdat er nog te weinig over bekend is. In alle andere gevallen is PEA zeker aan te raden, al kun je het beste even informeren bij je huisarts of palmitoylethanolamide ook een goede keuze voor jou is.

Door de belangrijke rol van PEA bij ontstekingen, pijn en andere lichaamsprocessen zijn onderzoekers volop bezig met het onderzoeken van de waarde van supplementen. De sleutel hierbij is het ontcijferen van de precieze werking van PEA en het bepalen van de juiste dosering.

Mocht je van plan zijn om PEA-supplementen te gebruiken, ga dan eens naar de Cibdol-shop. Of ga voor meer informatie over receptoren en dergelijke naar onze Educatiesectie.