Waarom je lichaam ijzer nodig heeft

Je lichaam heeft een ​​gevarieerde mix van vitamines en mineralen nodig. Toch zijn er weinig zo belangrijk voor je gezondheid als ijzer. Voor de meeste mensen zit de uitdaging echter in het vinden van een balans tussen te veel en te weinig. Blijf lezen om erachter te komen hoeveel ijzer je nodig hebt en wat de symptomen van een ijzertekort zijn.

Waarom heeft je lichaam ijzer nodig?

IJzer behoort tot de tientallen andere vitamines en mineralen die de biologische functies in je hele lichaam ondersteunen. Gezien de rol ervan bij de groei, ontwikkeling, hormoonproductie en hemoglobinefunctie, is het belangrijk om voldoende ijzer binnen te krijgen via voeding en supplementen. Helaas kan het lichaam van nature geen ijzer produceren. Je lijft vertrouwt op externe bronnen om de niveaus op peil te houden.^[1]

Laten we snel de belangrijkste voordelen van het mineraal samenvatten:

• Hemoglobinefunctie: ijzer ondersteunt de productie van hemoglobine. Dit helpt vervolgens de rode bloedcellen om zuurstof door het lichaam te transporteren.

• Geestelijke en fysieke prestaties: ijzer helpt om zuurstof naar de spieren en hersenen te transporteren. Daarmee is het onmisbaar voor het handhaven van een gezond energieniveau, het uitvoeren van inspannende activiteiten en het cognitief functioneren.

• Zwangerschap: met de toegenomen vraag naar rode bloedcellen tijdens de zwangerschap, groeit de behoefte aan ijzer. Gelukkig past je lichaam zich snel aan en versnelt de absorptie van ijzer. Toch is het verhogen van de ijzerinname essentieel voor een gezonde ontwikkeling van de foetus.

Wat is bloedarmoede door ijzertekort?

Nu je weet wat ijzer in het lichaam doet, is het tijd om te kijken naar de impact van bloedarmoede door ijzertekort. Helaas is een tekort aan ijzer nog altijd een van de meest voorkomende mineraaltekorten. Het is dus essentieel om te weten op welke symptomen je moet letten.

Wat zijn de drie fases van ijzertekort?

Bloedarmoede door ijzertekort treedt op wanneer je lichaam onvoldoende ijzer heeft en daarom de benodigde zuurstof niet kan transporteren. De symptomen treden echter niet plotseling op. Bloedarmoede door ijzertekort ontwikkelt zich in fases.^[2]

• Fase één: deze fase is nog lastig te detecteren en begint wanneer de ijzervoorraad te laag wordt. Het is mogelijk om te testen op een verlaagd ijzergehalte door de concentratie ferritine in je bloed te laten bepalen. Een lagere concentratie ferritine correleert meestal met lage ijzervoorraden.

• Fase twee: wanneer de ijzervoorraad onder het nominale niveau daalt, begint de vorming van rode bloedcellen daaronder te lijden. Je lichaam zal zich aanpassen door zink te gebruiken in plaats van ijzer, maar het kan dit back-up proces maar een bepaalde tijd volhouden.

• Fase drie: ijzervoorraden zijn bijna volledig uitgeput en bloedarmoede door ijzertekort begint serieuze vormen aan te nemen. De verstoring van de vorming van rode bloedcellen gaat door met een afbraak van de hemoglobineconcentratie en het transport van zuurstof door het lichaam bereikt kritieke niveaus.

Wat is de oorzaak van een ijzertekort?

Voor de meeste mensen is de primaire oorzaak van een tekort aan ijzer een dieet waarin het mineraal ontbreekt. Bij een aangepast of slecht uitgebalanceerd dieet kan het gebeuren dat je lichaam niet genoeg ijzer ontvangt om correct te functioneren. Onthoud ook dat je lichaam meer ijzer nodig heeft als je zwanger bent, dus het is essentieel om de inname te verhogen om aan de vraag te voldoen.

Aanzienlijk ijzerverlies kan ook optreden bij aandoeningen die bloedverlies veroorzaken. Denk aan hevige menstruatie, chronische neusbloedingen of als je regelmatig bloed doneert. Als je lijdt aan een chronische ziekte die het bloedverlies of je spijsverteringsstelsel beïnvloedt, is het regelmatig testen van je ijzergehalte een must.

Symptomen van bloedarmoede door ijzertekort

Het probleem met bloedarmoede door ijzertekort is dat het even duurt voordat je symptomen ervaart. Veel ervan zijn mild en overlappen met verschillende andere gezondheidsproblemen. Als je de onderstaande symptomen merkt, is het een goed idee om je ijzerniveaus te laten testen:

• Vermoeidheid
• Spierzwakte
• Duizeligheid
• Kortademigheid
• Bleke huid
• Aanhoudende hoofdpijn

Gelukkig is een tekort aan ijzer relatief eenvoudig op te sporen en er zijn verschillende testmethoden beschikbaar. Zodra je een diagnose hebt, kun je met je huisarts een plan maken om het ijzergehalte te verhogen.

Hoeveel ijzer heb ik nodig?

Als je evenwichtig en gevarieerd eet, zou je lichaam in principe alle ijzer moeten ontvangen die het nodig heeft om te functioneren. Toch is het altijd handig om te weten wat de dagelijkse aanbevolen hoeveelheid is, vooral als je vermoedt dat je ijzerinname te laag is.^[3]

Het Voedingscentrum adviseert de volgende aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH):

Kinderen

• Baby's van 7-12 maanden 8mg
• Kinderen van 1-2 jaar 8mg
• Kinderen van 2-5 jaar 8mg
• Kinderen van 6-9 jaar 9mg

Tieners

• Jongens 9-13 jaar 11mg
• Meisjes 9-13 jaar 11mg
• Jongens 14-17 jaar 11mg
• Meisjes 14-17 jaar 15mg

Volwassenen

• Mannen van 18 jaar en ouder 11mg
• Vrouwen 18-50 jaar (voor de overgang) 16mg
• Vrouwen (na de overgang) 11mg
• Zwangere vrouwen 16mg
• Vrouwen die borstvoeding geven 15mg

Het is belangrijk om te onthouden dat deze aanbevelingen natuurlijk slechts adviezen zijn. De ideale ijzerinname varieert en is afhankelijk van voeding, levensstijl, geslacht en leeftijd.

Voeding met veel ijzer

Als je vermoedt dat je huidige dieet niet voldoende ijzer bevat, kun je uit talloze voedingsmiddelen kiezen. Onderstaande lijst is niet volledig, maar biedt een goed begin.

Voedingsmiddelen die rijk zijn aan ijzer:

• Spinazie
• Lever (en ander orgaanvlees)
• Rood vlees
• Verrijkte granen
• Oesters (en schaaldieren in het algemeen)
• Kidneybonen/linzen/kikkererwten
• Cashewnoten
• Tofu

Wat je per dag van bovenstaande voedingsmiddelen kunt eten, is afhankelijk van je persoonlijke omstandigheden. Je kunt dus overwegen om met een arts of voedingsdeskundige te praten voor een persoonlijk advies.

IJzersupplementen

IJzersupplementen zijn een uitstekende manier om het ijzergehalte te verhogen als de bovenstaande voedingsmiddelen niet in je dieet passen. We zullen straks de risico's van te veel ijzer behandelen, maar richten ons eerst op supplementen.

• IJzer uit supplementen halen, is veel makkelijker dan je denkt. Vrijwel alle multivitaminen en multimineralen supplementen bevatten ijzer. Het is ook gebruikelijk dat specifieke supplementformules sporen van ijzer bevatten, wat duidelijk aangeeft hoe belangrijk het voor je gezondheid is.

• Het is belangrijk om aandacht te besteden aan de verhouding ijzer in supplementen. Op ijzer gerichte producten zoals ferrofumaraat kunnen tot 33% elementair ijzer bevatten. Een traditionele multivitamine bevat aanzienlijk minder. Te veel ijzer is namelijk ook schadelijk, dus een evenwichtige inname is de beste manier om je gezondheid te ondersteunen.

Bijwerkingen van ijzer

Gezien het belang van ijzer voor je mentale en fysieke gezondheid, is het maar al te gemakkelijk om het lichaam te overladen met meer dan het nodig heeft. Vitamines en mineralen zoals ijzer kunnen echter ook schadelijk zijn als je er te veel van binnenkrijgt.

Hieronder volgt de dagelijkse bovengrens voor ijzer (uit alle bronnen):

• Tot 12 maanden oud 40mg
• Kinderen van 1-13 jaar 40mg
• Tieners 14-18 jaar 45mg
• Volwassenen 19 jaar en ouder 45mg

Het valt vast op dat deze bovengrens vrij ruim is, vergeleken met de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid. Je zult dan ook echt je best moeten doen om het dagelijkse maximum te overschrijden.

Als je de aanbevelingen echter overschrijdt, kun je de volgende bijwerkingen ervaren:

• Constipatie
• Maagpijn/algemeen ongemak
• Ziekte/misselijkheid

Gelukkig is het lichaam bedreven in het omgaan met ijzervoorraden. Enige bijwerkingen zullen waarschijnlijk snel verdwijnen, op voorwaarde dat je je inname vermindert. Houd er ook rekening mee dat kinderen aanzienlijk vatbaarder zijn voor de schadelijke effecten van te veel ijzer. Zorg er dus voor dat je supplementen buiten hun bereik houdt.

Waarom is ijzer belangrijk?

IJzer is belangrijk voor diverse essentiële functies, met als voornaamste doel het ondersteunen van de rode bloedcellen, de productie van hemoglobine en het transport van zuurstof. Kortom, als je niet voldoende ijzer uit je voeding of supplementen krijgt, heeft dat een dramatische impact op je mentale en fysieke welzijn. De opname van ijzer door je lichaam wordt beïnvloed door verschillende gezondheidsproblemen, maar de meeste mensen zullen alle benodigde vitamines en mineralen uit een evenwichtig dieet halen.

Vermoed je dat je aan bloedarmoede door ijzertekort (een van de meest voorkomende mineraaltekorten) lijdt? Dan kunnen ijzerrijke voedingsmiddelen en hoogwaardige supplementen je helpen je gezondheid weer op het goede spoor te krijgen. De sleutel is natuurlijk een evenwichtige inname, waarbij je ruim binnen de hierboven beschreven minimum- en bovengrens blijft.

Voeg ijzer toe aan je dagelijkse wellness routine met een selectie hoogwaardige supplementen uit de winkel van Cibdol. Wil je liever eerst meer informatie over de rol van vitamines en mineralen voor je gezondheid en welzijn? Bezoek dan ons Educatie gedeelte.