Welke Cannabinoïden Zijn Psychoactief?

Cannabinoïden behoren tot de belangrijkste chemische verbindingen uit de cannabisplant. Deze familie van moleculen dankt haar naam aan het vermogen zich te binden aan, of indirect invloed uit te oefenen op, de cannabinoïde-receptoren van het endocannabinoïde systeem.

Er zijn door onderzoekers inmiddels ruim 100 cannabinoïden geïdentificeerd in de cannabisplant. Deze fascinerende moleculen vind je ook elders in het plantenrijk. Uit vroeg onderzoek blijken indrukwekkende mogelijkheden. Elke cannabinoïde lijkt op een iets andere manier te werken. Sommige cannabinoïden produceren bijvoorbeeld psychoactieve effecten. In dit artikel onderzoeken we welke cannabinoïden veranderingen in het bewustzijn veroorzaken en hoe ze dat doen.

Een introductie van de belangrijkste cannabinoïden

Cannabinoïden ontwikkelen zich in verschillende hoeveelheden. Dit is afhankelijk van de genetica van een bepaalde soort. Sommige soorten zijn erg rijk aan THC en anderen bevatten weer veel CBD. Er zijn door breeders zelfs soorten ontwikkeld die veel CBG produceren. Naarmate meer onderzoek verschijnt, zullen kwekers zich waarschijnlijk ook richten op de creatie van soorten die hoge niveaus bevatten van een van de andere 100+ bekende cannabinoïden.

Er bestaan tientallen van deze interessante moleculen. Toch verschijnen sommige in veel hogere concentraties dan andere. Maak hieronder kort kennis met de meest belangrijke cannabinoïden.

• THC is de belangrijkste cannabinoïde van veel selectief gekweekte cannabissoorten. THC bindt zich aan zowel de CB1- als CB2-receptoren van het endocannabinoïde systeem. Pril^[1] onderzoek suggereert dat het molecuul een aantal wetenschappelijk interessante effecten bezit. Na consumptie, heeft THC een belangrijke invloed op onder meer de stemming en eetlust. 

• CBD is de op één na meest voorkomende cannabinoïde in de meeste cannabissoorten. Het is de meest overvloedige cannabinoïde in hennep. Bij de meeste gebruikers levert cannabidiol een helder en subtiel ontspannend effect. De cannabinoïde heeft een lage affiniteit met de cannabinoïde-receptoren. Het beïnvloedt het endocannabinoïde systeem op een indirecte manier. Medische onderzoekers popelen om de therapeutische mogelijkheden van deze cannabinoïde te onderzoeken. Tot dusver zijn de resultaten veelbelovend. Om die reden is cannabidiol momenteel populair als voedingssupplement en topical.

• CBGA is de chemische voorloper van veel cannabinoïden, waaronder CBG. Laatstgenoemde verschijnt in relatief lage concentraties in de meeste soorten. Sinds kort werken breeders echter aan het ontwikkelen van soorten met een CBG-gehalte van 100%. Het molecuul bindt zich slechts in beperkte mate aan zowel CB1- als CB2-receptoren. Tot dusver zijn in onderzoek een aantal interessante eigenschappen ontdekt. Een voorbeeld is een gunstig effect op de stemming.

• In de meeste soorten vormt CBC slechts 0,3% van de totale hoeveelheid cannabinoïden. Een aantal selectief gekweekte exemplaren is rijker aan CBC. Deze verbinding activeert de CB2-receptoren, maar lijkt weinig activiteit te vertonen op de CB1-receptorlocaties. In onderzoek is ontdekt dat CBC mogelijk bijdraagt aan een gezonde hersenfunctie.

• CBN is een molecuul die cannabisplanten niet direct produceren. De chemische stof ontstaat als gevolg van de afbraak van THC. Uit vroeg onderzoek op dieren en mensen lijkt CBN unieke eigenschappen te bezitten. Het deelt echter ook effecten met alle belangrijke cannabinoïden. De werking lijkt te ontstaan via de activatie van de CB1- en de CB2-receptoren.

• THCV is een analoog van THC. Het verschijnt meestal in lage hoeveelheden, maar sommige soorten ontwikkelen wel 16% van deze cannabinoïde. THCV treft men vooral in grote hoeveelheden aan in South African sativa-soorten. Afhankelijk van de dosis blokkeert of activeert THCV de CB1-receptor. Het is aangetoond dat THCV zwellingen en aanverwante problemen verzacht. Diverse studies tonen ook een positieve invloed op gewichtsverlies en vetverbranding.

Welke cannabinoïden zijn psychoactief?

Niet alle vooraanstaande cannabinoïden zijn psychoactief. Om psychoactieve effecten op te wekken, moet een cannabinoïde aan een voorwaarde voldoen: de activatie van de CB1-receptor. Als een cannabinioïde zich aan een CB1-receptor bindt, leidt dit tot chemische veranderingen in het centrale zenuwstelsel. Deze effecten veroorzaken vaak een aanpassing in het dopaminegehalte. Daarnaast stimuleert het de eetlust en verbetert de stemming. Op basis van dit mechanisme produceren THC, CBN en THCV allemaal een enigszins psychoactief effect.

CBG lijkt slechts een beperkte wisselwerking te hebben met CB1. Daarmee is het uitgesloten van het "psychoactieve" groepje. In Frontiers in Pharmacology is onderzoek^[2] gepubliceerd. Men stelt: "Het effect van CBG op CB1R was meetbaar. Toch zijn de onderliggende moleculaire mechanismen nog niet duidelijk." 

Dan is er natuurlijk nog CBD. Deze cannabinoïde is niet psychoactief omdat het zich niet bindt aan de CB1-receptor. Sterker nog, CBD lijkt de psychoactieve effecten van THC te remmen^[3] als ze samen worden toegediend.

Gezien de lage affiniteit met CB1-receptoren, is de aanname dat ook CBC niet psychoactief is.

THC is het belangrijkste psychoactieve bestanddeel van marihuana. Deze verbinding van de plant produceert dan ook de meeste geestverruimende effecten. Meestal gaat het om ontspanning en stimulatie. Daarnaast ontstaan soms problemen met het kortetermijngeheugen en kortdurende paranoia.

CBN bindt ook aan de CB1-receptor. De psychoactieve effecten van het molecuul zijn echter anders dan die van THC. De cannabinoïde heeft een mildere, rustgevende werking. Mogelijk vermindert CBN zelfs enkele negatieve effecten van THC.

Tot slot, katalyseert THCV ook een bewustzijnsveranderend effect. De werkwijze van deze cannabinoïde is echter heel anders. THCV blokkeert de CB1-receptor. Zo gaat het de negatieve effecten van THC, zoals paniekaanvallen, effectief tegen. Toch activeert THCV dezelfde locatie, waardoor het mogelijk een eigen psychoactief effect produceert. Het is echter nog te vroeg om conclusies te trekken over de effecten van THCV.

Samenvatting

Simpel gezegd, produceren belangrijke cannabinoïden waarschijnlijk een psychoactief effect als ze zich binden aan de CB1-receptor. Cannabinoïden die deze receptor blokkeren, of geen directe wisselwerking hebben, doen dat niet. Vanwege het gebrek aan psychoactiviteit en de heldere effecten, prefereren sommige gebruikers de cannabinoïden CBD en CBG. Tot dusver identificeerden onderzoekers THC, CBN en THCV als de belangrijkste psychoactieve verbindingen in de cannabisplant.