Hoe Zorg Je Voor Een Gebalanceerd Endocannabinoïdesysteem?

We kunnen veel doen om de systemen in ons lichaam gezond te houden. Meditatie en genoeg slaap helpen bijvoorbeeld bij een goed werkend zenuwstelsel, de juiste hoeveelheid beweging maakt ons bewegingsapparaat sterker en gezonde voeding en nuttige bacteriën dragen bij aan ons spijsverteringsstelsel.

Deze dingen zijn algemeen bekend. We denken er echter zelden aan wat we kunnen doen om ons endocannabinoïdesysteem (ECS) gezond te houden. Veel mensen hebben zelfs nog nooit gehoord van dit belangrijke fysiologische netwerk.

Lees verder en ontdek het belang van het endocannabinoïdesysteem en hoe je ervoor zorgt dat het optimaal blijft functioneren.

Wat is het ECS?

Het endocannabinoïdesysteem bestaat uit receptoren die in het hele lichaam aanwezig zijn. Het systeem speelt een regulerende rol bij veel andere biologische systemen en helpt bij het handhaven van homeostase. Dat is een staat van optimale biologische balans. Niet alleen mensen hebben een ECS. Ook bij veel andere schepsels heeft het een belangrijke evolutionaire rol gespeeld.

Het ECS behelst drie hoofdcomponenten: cannabinoïdereceptoren, endocannabinoïden en speciale enzymen. De twee belangrijkste types receptoren — CB1 en CB2 — komen voor in verschillende celsoorten in het lichaam. Ze zijn aanwezig in het immuunsysteem, zenuwstelsel, de spieren, huid, botten, hersenen en zelfs in het cardiovasculaire systeem.

Intern geproduceerde endocannabinoïden, met name anandamide (AEA) en 2-AG, activeren deze receptoren. Cellen maken deze moleculen naar behoefte aan uit voorlopers op basis van vet. Ze fungeren als signalerende moleculen en binden aan de receptoren zoals een sleutel in een slot past. Beide endocannabinoïden spelen een belangrijke rol bij het leren, slapen, de botopbouw, neuroprotectie, pijnsignalering en bescherming van het hart.

Endocannabinoïde-toon

Endocannabinoïden spelen dan ook een vitale rol bij de werking van het ECS. Het lichaam heeft ze nodig om cannabinoïdereceptoren op het juiste moment te activeren om voor balans te kunnen zorgen.

Endocannabinoïde-signalering blijkt bijvoorbeeld een belangrijke rol te spelen bij angst en depressie. Ook helpen endocannabinoïden bij het uitbalanceren van de opbouw en afbraak van botweefsel. Omdat ze zo’n belangrijke rol spelen, moet het lichaam er genoeg van aanmaken.

Er kunnen gezondheidsklachten ontstaan als het lichaam, om wat voor reden dan ook, onvoldoende van deze moleculen produceert. Deze aandoening heet ook wel klinische endocannabinoïde deficiëntie. Onderzoekers hebben bijvoorbeeld een correlatie ontdekt tussen een laag gehalte endocannabinoïden en de aandoeningen fibromyalgie, migraine en het prikkelbare darmsyndroom.

Dezelfde onderzoekers stellen dat iedere persoon een zekere endocannabinoïde-toon heeft, een weerspiegeling van het gehalte AEA en 2-AG. Als de toon afneemt, kan dat leiden tot slaapstoornissen, stemmingsstoornissen, problemen met de spijsvertering en andere klachten.

Ze geven echter ook aan dat een excessieve endocannabinoïde-toon mogelijk schadelijk is. Zo zou dit bijdragen aan gevallen van obesitas, het metaboolsyndroom en leverfibrose.

Niveaus van cannabinoïdereceptoren

Het aantal cannabinoïdereceptoren dat iemand produceert, speelt wellicht ook een belangrijke rol bij de gezondheid. Net zoals een tekort aan endocannabinoïden, kan een gebrek aan receptoren om zich aan te binden tevens problemen veroorzaken.

Een tekort aan CB1-receptoren lijkt bijvoorbeeld in verband te staan met angst. Ook hebben onderzoekers een link gelegd tussen een gebrek aan CB2-receptoren en een toename van ontstekingsbronnen.

Het aantal cannabinoïdereceptoren is mogelijk genetisch bepaald. Met aanpassingen in het voedingspatroon kan dit echter tot op zekere hoogte aangepast worden.

Hoe breng je het endocannabinoïdesysteem in evenwicht?

Om het endocannabinoïdesysteem in balans te brengen, kun je bepaalde voeding en moleculen gebruiken. Daarmee kun je de endocannabinoïde-toon verbeteren en de productie van een adequaat niveau van receptoren bevorderen.

Deze bevindingen en theorieën zijn echter afkomstig van pril wetenschappelijk onderzoek. Het in balans brengen van het ECS ligt dan ook behoorlijk genuanceerd. Uit toekomstig onderzoek moet nog blijken hoe we de toon moeten testen en welke maatregelen nodig zijn om het endocannabinoïdesysteem in evenwicht te brengen en te herstellen.

Op dit moment bestaat er wel onderzoek waarin men meerdere methodes suggereert voor de toename van endocannabinoïden-niveaus, receptorniveaus en receptoractivatie. Lees snel verder en ontdek meer hierover.

Cannabinoïden

Fytocannabinoïden zijn een categorie cannabinoïden die voorkomen in planten. Ze danken hun naam aan het feit dat ze zich kunnen binden aan cannabinoïdereceptoren. Dit omdat ze op moleculair niveau vergelijkbaar zijn met endocannabinoïden.

Cannabis is een rijke bron van cannabinoïden, waaronder THC, CBD, CBN en CBG. Andere culinaire kruiden produceren echter vergelijkbare moleculen.

Caryofylleen — een “diëtische” cannabinoïde en terpeen — activeert CB2-receptoren. Zowel AEA als 2-AG binden aan deze receptoren, maar een lage endocannabinoïde-toon kan leiden tot onvoldoende activatie. In dergelijke gevallen kan caryofylleen helpen om het tekort aan toon te compenseren. De molecule komt vooral voor in de volgende planten:

• Zwarte peper
• Citroenmelisse
• Kruidnagel
• Hop
• Rozemarijn

Alkylamiden uit Echinacea — een plant die men volop gebruikt in de traditionele geneeskunde — blijken zich ook te richten op de CB2-receptor. De moleculen gelden als actieve bestanddelen en lijken te beschikken over immunomodulerende eigenschappen.

CBD, meestal afkomstig uit hennep, kun je aan voedsel en drinken toevoegen. De cannabinoïde bindt niet direct aan cannabinoïdereceptoren, maar onderzoek suggereert wel dat het mogelijk helpt de endocannabinoïde-toon tijdelijk te versterken door te voorkomen dat specifieke enzymen AEA afbreken.

Vetzuren

Het lichaam maakt endocannabinoïden aan uit voorlopers op basis van vet, namelijk omega-3-vetzuren. Deze moleculen veranderen in endocannabinoïden middels een speciale enzymatische route. Als deze endocannabinoïden eenmaal zijn gesynthetiseerd, dragen ze mogelijk bij aan het onder controle houden van ontstekingen.

Omdat voorlopers van endocannabinoïden afgeleid zijn van voedsel, veroorzaakt een voedingspatroon met weinig omega-3-vetzuren mogelijk een lage endocannabinoïde-toon. Voedingsmiddelen met veel omega-3-vetzuren zijn onder andere:

• Vis
• Oesters
• Garnalen
• Zeewier en algen
• Chiazaden
• Hennepzaden
• Walnoten

Er is echter ook een aantal vetzuren dat de activiteit van het ECS mogelijk vermindert. Consumptie van DHA kan bijvoorbeeld helpen over-activatie te verlagen, wat lichaamsvet en het risico op diabetes type 2 kan verminderen. Voedingsmiddelen met veel DHA zijn onder andere:

• Schelpdieren
• Mosselen
• Oesters
• Zalm
• Tonijn

Aerobe lichaamsbeweging

Aerobe lichaamsbeweging helpt mogelijk het ECS op gang te brengen. Dit soort beweging kost weinig inspanning en duurt relatief lang. Denk hierbij aan joggen, fietsen en zwemmen.

Het lichaam produceert meer AEA na aerobe lichaamsbeweging. Onderzoekers denken zelfs dat de molecule deels verantwoordelijk is voor de zogenaamde “runner’s high”. Dat is een gevoel van euforie dat atleten na het sporten ervaren.

Het feit dat mensen zijn gaan rennen gedurende de evolutie, suggereert dat neurochemische veranderingen door aerobe lichaamsbeweging essentieel zijn voor het behoud van een gebalanceerd endocannabinoïdesysteem.