Alles wat je zou moeten weten over CBD en opioïden

In zowel Europa als de VS zien we een stijging in opioïden-gerelateerde sterfgevallen en welig tierende verslavingen aan opioïden. Hoewel de middelen pijn effectief bestrijden, wekken ze hevige bijwerkingen op. Nog erger is dat ze ongelooflijk verslavend zijn. Het toenemend aantal verslavingen aan receptgeneesmiddelen is een crisis aan het worden. Wetenschappers en medische instanties zijn daarom ijverig op zoek naar alternatieven. Lees door en ontdek of CBD mogelijk het antwoord is waar we allemaal op wachten.

Mensen gebruiken opioïden al eeuwen

Opioïden behoren tot de oudste medicijnen ter wereld. Er is bewijs dat het gebruik teruggaat tot het stenen tijdperk. Historici en archeologen hebben vanaf die tijd bewijs gevonden voor het gebruik van opioïden door verschillende grote beschavingen. Als we naar het heden springen, zien we dat het innemen van opioïde medicijnen momenteel net zo gangbaar is als destijds. Legale, synthetische opioïden zijn morfine, methadon, oxycodon en het krachtige fentanyl. Heroïne is ook een opioïde, maar deze drug is wereldwijd illegaal.

Dankzij de effectieve pijnstillende en verdovende eigenschappen gebruikt men in het westen al sinds de 19e eeuw opioïden. Er schuilt echter wel een addertje onder het gras. Bijwerkingen zijn verdoving, misselijkheid, een verminderde ademhaling en obstipatie, om er maar een paar te noemen. Gecombineerd met het hoge risico op verslaving, zijn de middelen dan ook behoorlijk gevaarlijk.

Verslavingen aan opioïden zijn in opkomst

Uit een rapport uit 2017 van de European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction blijkt hoe ernstig de situatie is. Sterfgevallen door overdoses zijn in Europa voor het derde jaar op rij gestegen. Heroïne is daarbij verantwoordelijk voor veel gevallen. De situatie is mogelijk nog erger in Noord-Amerika. Hier zou sprake zijn van "aanzienlijke morbiditeit en mortaliteit als gevolg van misbruik van voorgeschreven opioïden". Het valt niet te ontkennen dat misbruik en verslavingen aan opioïden ongelooflijk lastige kwesties zijn. Ze benadrukken echter wel een duidelijke behoefte; het verlangen naar alternatieve behandelingsopties.

Alternatieve opties zouden aan twee zaken moeten voldoen. Allereerst zoeken we naar een vorm van pijnstilling die niet zo verslavend is. Ten tweede is er behoefte aan een medicijn dat in staat is patiënten te herstellen en dat ondersteunt bij de behandeling van de verslaving aan opoïden. Voordat we onderzoeken of CBD mogelijk een alternatief is die aan beide criteria voldoet, eerst iets over hoe opoïden werken in het menselijk lichaam.

Wat doen opioïden en hoe werken ze precies?

Opioïden werken door zich te binden aan opioïde-receptoren in het centrale en perifere zenuwstelsel en het maag-darmkanaal. Zodra ze zich aan een receptor binden, werken ze rechtstreeks in op het centrale zenuwstelsel. Zo verminderen ze de pijnsensatie. In het spijsverteringsstelsel gaan ze de motorische activiteit en stressreactie tegen.

Diverse factoren spelen een rol in de biologische uitkomst. Denk aan de soort opioïde, de kracht ervan, de locatie van de receptor en of de opioïde een agonist of antagonist is van deze receptor. Met genoeg onderzoek zouden we in staat zijn de reacties te reguleren. Momenteel bestaat er wel bewijs dat er een tolerantie ontstaat bij opioïdengebruik. Mettertijd is dus vaak steeds meer nodig om de pijn te stillen. Dit leidt weer tot meer bijwerkingen en een verhoogde kans op verslaving.

CBD helpt mogelijk de opioïdecrisis bestrijden

We weten nu hoe opioïden werken en wat de risico's zijn bij regelmatig gebruik. Je snapt dan vast ook hoe belangrijk alternatieve behandelingen zijn. De relatie tussen cannabinoïden, het endocannabinoïdesysteem en acute en chronische pijn is in verscheidene onderzoeken geobserveerd. Een groot aantal cannabinoïdereceptoren is gekoppeld aan ons zenuwstelsel. Men neemt aan dat de wisselwerking tussen receptoren en cannabinoïden mogelijk een alternatief is voor sterke opioïden.

In onderzoek, uitgevoerd door het Laboratory for Integrative Neuroscience, is bij knaagdieren ontdekt dat CBD "chronische neuropathische- en ontstekingspijn onderdrukt zonder analgetische tolerantie te veroorzaken". Dat lost echter slechts een deel van het probleem op. We zoeken dan nog steeds naar niet-opioïde medicijnen om verslavingen te bestrijden.

Gelukkig dekt CBD deze lading wellicht ook. Uit een review van de vroege ontwikkelingsfase van cannabidiol als behandeling voor verslavingen, blijkt dat cannabidiol de potentie heeft om "de behoefte aan drugs af te remmen." In de studie is gekeken naar preklinische onderzoeken met dieren en klinische proeven met mensen. De onderzoekers erkennen wel dat er "meer onderzoek" nodig is om de werkzaamheid van CBD vast te stellen als middel bij terugvallen.

De behoefte aan alternatieve behandelingen is groot

Alternatieve behandelingen voor pijn, die minder verslavend zijn en geen hevige bijwerkingen veroorzaken, zijn van het grootste belang. Het ideale alternatief is een veilig middel dat op grote schaal verkrijgbaar is en weinig risico geeft op misbruik. Gelukkig gaan de groeiende acceptatie van cannabinoïden en de medicinale toepassingen ervan hand in hand met de basisvereisten voor alternatieven. De meeste cannabinoïden blijken we daarbij goed te verdragen. En in het geval van CBD zijn er, volgens een review van de Wereldgezondheidsorganisatie, "geen effecten die wijzen op risico's op misbruik of afhankelijkheid".

Zowel cannabinoïden als opioïden werken volgens hetzelfde principe. Beide staan in wisselwerking met receptoren die een biologische reactie opwekken. De impact op het lichaam verschilt enorm, maar het is deze overeenkomst in het actiemechanisme dat cannabinoïden een van de meest interessante alternatieven maakt voor de behandeling van verslavingen aan opioïden. Uit bovenstaand onderzoek blijkt dat cannabinoïden als CBD mogelijk inzetbaar zijn om de verslavingscyclus bij opioïden te doorbreken, als onderdeel van een uitgebreid behandelprogramma.

Er is echter dringend meer onderzoek nodig en een bredere acceptatie van op cannabinoïden gebaseerde behandelingen. Alleen zo zijn we in staat de mogelijkheden te bepalen wat betreft verslavingen en pijnstilling.