Hoe zien angstige gedachten eruit?

Angst is een veel voorkomende geestelijke gezondheidstoestand die wereldwijd miljoenen mensen treft. Het wordt gekenmerkt door buitensporige, moeilijk te controleren zorgen en bezorgdheid over verschillende aspecten van het leven. Een van de kenmerkende symptomen van angst zijn angstige gedachten, die constant kunnen zijn, opdringerig en vaak catastrofaal van aard. Maar hoe zien angstige gedachten er precies uit en welke vormen kunnen ze aannemen? In dit artikel worden de verschillende verschijningsvormen van angstige gedachten onderzocht om licht te werpen op dit belangrijke onderdeel van angststoornissen.

De definitie en soorten angstige gedachten

Angstige gedachten verwijzen naar overmatig piekeren of piekeren over mogelijke bedreigingen, gevaren of onzekere uitkomsten. Deze gedachten zijn meestal gericht op de mogelijkheid dat er iets ergs gebeurt, zoals falen op het werk, ernstig ziek worden of het verliezen van een dierbare.

Er zijn verschillende soorten angstige gedachten:

Obsessieve gedachten

Dit zijn terugkerende, ongewenste gedachten of mentale beelden die de persoon verontrustend of zelfs afstotend vindt. Bekende voorbeelden zijn obsessieve gedachten over vervuiling, ongelukken, impulsen en twijfels over relaties of acties.

Piekerende gedachten

Dit verwijst naar eindeloos piekeren over worstcasescenario's zoals faillissement, gevaar voor dierbaren of catastrofale gebeurtenissen. De piekeraar raakt in beslag genomen door "wat als"-gedachten.

Catastrofale gedachten

Hierbij worden vreselijke uitkomsten voorgesteld of voorspeld als zeer waarschijnlijk of onvermijdelijk, terwijl dit niet het geval is. Catastrofale denkers gaan er automatisch van uit dat het ergste zal gebeuren.

Ruminatie

Dit houdt in dat u dwangmatig nadenkt over mislukkingen, fouten, onvolkomenheden of angsten uit het verleden zonder dat u ze los kunt laten. De ruminator komt vast te zitten in herhalende lussen waarin hij herhaalt wat er fout ging.

Vaak voorkomende lichamelijke verschijnselen

Naast de mentale ervaring manifesteren angst en angstige gedachten zich vaak ook fysiek op de volgende manieren:

• Spierspanning door chronische stress
• Hoofdpijn door fronsen, kaakklemmen of een gespannen nek
• Vermoeidheid door slechte slaap veroorzaakt door ruminatie
• Nukkigheid door een teveel aan adrenaline en cortisol
• Rusteloosheid of onrust door een opgewonden gevoel
• Beven of trillen door hyperarousal
• Misselijkheid of duizeligheid door spanning of panieksymptomen
• Zweten of koude rillingen in verband met de vecht-of-vluchtreactie

Denkpatronen en psychologische kenmerken

Angstige gedachten hebben duidelijke patronen, gewoonten en kenmerken die hen onderscheiden van normale zorgen. Deze omvatten:

Negatief vooroordeel

Er is een inherente negativiteitsbias waarbij de angstige denker in elke situatie de slechtste uitkomst verwacht en positieve waarschijnlijkheden minimaliseert of verwerpt.

Overdrijving

De angstige persoon heeft de neiging om risico's en potentiële problemen buiten proporties op te blazen. Kleine risico's worden catastrofes; onzekerheden worden zekerheden.

Doorzettingsvermogen

Angstige gedachten zijn hardnekkig en star. De persoon heeft moeite om zijn aandacht van het onderwerp van de zorgen af te leiden naar positievere of neutrale onderwerpen.

Perfectionisme

Zwart-wit denken overheerst, waarbij perfectie het doel is en alles wat minder is dan perfect als een mislukking wordt beschouwd. Dit kweekt zelfkritiek.

Magisch denken

Dit houdt in dat men gelooft dat iemands gedachten en zorgen op de een of andere manier uitkomsten in de werkelijkheid kunnen beïnvloeden, of een gevoel van bijgeloof: "Als ik dit blijf denken, zal het gebeuren."

Gedachten lezen

De angstige denker denkt dat hij zonder objectief bewijs kan bepalen wat anderen negatief over hem denken: "Mijn baas denkt dat ik incompetent ben."

Emotioneel redeneren

Hier trekt de persoon conclusies over zichzelf of situaties op basis van zijn gevoelens in plaats van feiten: "Ik voel me schuldig, dus ik moet iets verkeerd gedaan hebben."

Gemeenschappelijke gedachte-inhoud

Hoewel angstige gedachten vele thema's kunnen hebben, zijn enkele voorbeelden van veelvoorkomende zorgelijke gedachten de volgende:

• Gezondheid en ziekte (bijv. hoofdpijn betekent hersentumor)
• Openbare verlegenheid of vernedering
• Financiële ondergang of armoede
• Falen op school, werk, ouderschap of relaties
• Afgewezen of verlaten worden
• Verlies van mentale capaciteiten
• Onvermogen om de dagelijkse verantwoordelijkheden aan te kunnen
• Wereldwijde rampen, misdaad of terrorisme
• Conflict en confrontatie met anderen
• Ongevallen, verwondingen, gevaar en veiligheid

Factoren die angstige gedachten kunnen uitlokken of verergeren

Veel factoren kunnen angstige denkpatronen verergeren, waaronder:

• Stress - op het werk, op school, thuis, financieel, enz.
• Veranderingen in het leven - bijv. nieuwe baan, baby, huwelijk, overlijden
• Trauma of negatieve ervaringen uit de kindertijd
• Medische problemen of lichamelijke gezondheidsproblemen
• Dieet triggers zoals een overmaat aan cafeïne
• Slaaptekort of slapeloosheid
• Drugs- of alcoholmisbruik als een copingmechanisme
• Ontwenning van anxiolytica bij het stoppen
• Gelijktijdige aandoeningen zoals depressie die de angst versterken
• Aangeleerde neigingen - bijv. opgroeien met angstige rolmodellen
• Omgevingssignalen - plaatsen, tijden, situaties

De impact van angstige gedachten op het dagelijks leven

Wanneer angstige gedachten onbeheersbaar of ernstig worden, kunnen ze het dagelijks functioneren en de levenskwaliteit aanzienlijk belemmeren. Veel voorkomende gevolgen zijn onder andere:

Verminderde concentratie

De constante opdringerigheid van bezorgde gedachten kan het uiterst moeilijk maken om u op het werk of op school te concentreren. Productiviteit en prestaties lijden eronder als de aandacht zo versplinterd is.

Vermijding

Angstige mensen kunnen elke situatie vermijden die hun angstige gedachten triggert - bijv. sociale gebeurtenissen, autorijden, vliegen. Dit leidt tot een toenemend isolement.

Slechte besluitvorming

De negatieve denkpatronen van angst laten weinig ruimte voor het afwegen van werkelijke risico's en voordelen bij het maken van keuzes. Beslissingen worden beïnvloed door het slechtste scenario.

Relatieconflicten

Angst kan interpersoonlijke wrijving veroorzaken door verminderde intimiteit, sociale terugtrekking, vijandigheid als gevolg van stress of pogingen van dierbaren om de ongegronde zorgen van de persoon te verlichten.

Slaapverstoring

De herkauwende kwaliteit van angstige gedachten leidt ertoe dat veel mensen met angst last hebben van slapeloosheid, een slechte slaapkwaliteit en uitputting.

Drugsmisbruik

Sommigen proberen hun angst te onderdrukken met alcohol, voorgeschreven medicijnen of recreatieve drugs. Dit verergert de problemen alleen maar.

Slechtere lichamelijke gezondheid

Chronische angst correleert met een verzwakte immuunfunctie, hartaandoeningen, hoofdpijn, hormoonveranderingen en versnelde veroudering door langdurige stressreacties.

Behandelopties voor angstige gedachten

Als angstige gedachten onbeheersbaar worden of het leven ernstig belemmeren, is het raadzaam om professionele behandeling te zoeken. Effectieve opties zijn onder andere:

Medicijnen

• Anti-angstmedicijnen zoals benzodiazepinen voor crisisverlichting
• Langdurige SSRI's of SNRI's om symptomen onder controle te houden
• Bètablokkers voor specifieke situationele angsttriggers

Psychotherapie

• Cognitieve gedragstherapie om negatieve gedachtepatronen te veranderen
• Exposure therapie om vermijdingsgedrag te verminderen
• Acceptatie- en commitmenttherapie om ruminatie te verminderen
• Dialectische gedragstherapie voor emotieregulatievaardigheden

Geest-lichaam praktijken

• Mindfulness en meditatie om de focus weg van zorgen te trainen
• Yoga en ademhalingsoefeningen om spierspanning te verminderen
• Lichaamsbeweging en beweging om nerveuze energie te verbranden

Steungroepen

• Groepstherapie biedt validatie en steun
• Collegiale ondersteuning bevordert het begrip van anderen met angsten

Veranderingen in levensstijl

• Stressmanagement door een beter evenwicht tussen werk en privé
• Trek tijd uit voor hobby's en gezelligheid
• Verminder cafeïne en andere voedingstriggers
• Focus op goede slaapgewoonten en hygiëne

Handige strategieën om met angstige gedachten om te gaan

Naast een professionele behandeling kunnen mensen die met angst worstelen zelfhulpstrategieën proberen zoals:

• Feiten toetsen aan de werkelijkheid om perspectief te krijgen
• Lijstjes en plannen maken om u voorbereid en in controle te voelen
• Praten met vertrouwde vrienden of familie die vervormde gedachten kunnen uitdagen
• Een gedachtelogboek bijhouden om patronen te identificeren
• Beperk de tijd die u besteedt aan piekeren
• Beoefen mindfulness en blijf gefocust op het huidige moment
• Aardingsoefeningen doen als u overweldigd raakt
• Dagelijks bewegen om de stemming te verbeteren en spanningen te verlagen
• Een consistente, kalmerende bedtijdroutine aanhouden
• Creatieve benaderingen proberen zoals kunstzinnige therapie of muziek om herkauwingen te onderbreken

Conclusie

Angst wordt grotendeels gevoed door irrationele gedachten over het ergste scenario, waardoor mensen zich overweldigd en oncontroleerbaar voelen. Inzicht in de verschijningsvormen, gedachtepatronen, symptomen en gevolgen voor het leven van chronisch angstig denken maakt een betere aanpak mogelijk. Een professionele behandeling in combinatie met zelfsturende copingstrategieën kan helpen om de inhoud van gedachten te herkaderen, vermijdingsgedrag te verminderen, de levenskwaliteit te verbeteren en angst te overwinnen. Met doorzettingsvermogen en de juiste hulp is gemoedsrust mogelijk, zelfs voor mensen van wie de gedachten de neiging hebben om gedomineerd te worden door angst en vrees.

Bronnen gebruikt om dit artikel te schrijven

Nationaal Instituut voor Geestelijke Gezondheid. (2022). Angststoornissen. https://www.nimh.nih.gov/health/topics/anxiety-disorders

Deze site van het NIMH geeft een overzicht van angststoornissen, hun symptomen, oorzaken en behandelingsmogelijkheden.

Amerikaanse Psychiatrische Vereniging. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5e editie). https://doi.org/10.1176/appi.books.9780890425596

De DSM-5 bevat klinische beschrijvingen van angststoornissen en hun diagnostische criteria.

Angst- en Depressievereniging van Amerika. (2022). Feiten en statistieken. https://adaa.org/understanding-anxiety/facts-statistics

Deze site heeft statistieken over de prevalentie van angststoornissen en de maatschappelijke kosten en impact ervan.

Bourne, E.J. (2015). Het angst- en fobiewerkboek. New Harbinger Publicaties.

Dit boek bespreekt angstige gedachtepatronen en biedt cognitieve gedragsstrategieën om angst te overwinnen.

Barlow, D.H. (2014). Klinisch handboek psychische stoornissen: Een stap-voor-stap behandelingshandboek. Guilford Publications.