Is CoQ10 goed voor de darmgezondheid?

Co-enzym Q10, ook bekend als CoQ10, is een vitamine-achtige stof die de laatste jaren aan populariteit heeft gewonnen als supplement. Uit sommige onderzoeken blijkt dat CoQ10 op bepaalde manieren goed kan zijn voor de darmgezondheid. Dit artikel geeft een overzicht van het bewijsmateriaal over de vraag of CoQ10 goed is voor de darmgezondheid.

Wat is CoQ10?

CoQ10 is een natuurlijk voorkomende stof die door het lichaam wordt geproduceerd en in celmembranen wordt opgeslagen. Het is betrokken bij verschillende belangrijke processen:

• Energieproductie - CoQ10 speelt een essentiële rol bij de aanmaak van celenergie en wordt in hoge concentraties aangetroffen in weefsels met een hoge energiebehoefte, zoals het hart, de nieren en de lever.
• Antioxidantactiviteit - CoQ10 werkt als antioxidant en beschermt cellen tegen schade veroorzaakt door schadelijke vrije radicalen.
• Celgroei en -onderhoud - CoQ10 is nodig voor de gezondheid en functie van cellen.

Het werd voor het eerst geïdentificeerd in 1957 en werd in de jaren 1970 commercieel beschikbaar gemaakt als supplement. Sindsdien is het uitgebreid bestudeerd op zijn gezondheidseffecten.

CoQ10-supplementen bevatten CoQ10 meestal in zijn geoxideerde vorm, bekend als ubiquinon. Om van CoQ10 te kunnen profiteren, moet het in het lichaam worden omgezet naar zijn actieve vorm, ubiquinol.

Supplementen leveren verschillende doses CoQ10, van 30 mg tot 600 mg per portie. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid is niet duidelijk vastgesteld, maar lijkt te variëren van 90-200 mg per dag.

Waarom nemen mensen CoQ10?

CoQ10 supplementen worden gepromoot om te helpen bij verschillende gezondheidsaandoeningen. Hier zijn enkele van de belangrijkste redenen waarom mensen CoQ10 nemen:

• Gezondheid van het hart: CoQ10 wordt gebruikt door cellen in het hart die verantwoordelijk zijn voor de energieproductie. Sommige onderzoeken wijzen uit dat CoQ10 gunstig kan zijn voor bepaalde hartaandoeningen zoals hartfalen, hoge bloeddruk en hoog cholesterol.
• Energieniveaus: Omdat CoQ10 betrokken is bij de energieproductie, beweren sommigen dat het energie, denkvermogen en atletische prestaties kan stimuleren. Er zijn echter geen sterke bewijzen voor dit gebruik.
• Antioxidatieve effecten: Als antioxidant kan CoQ10 helpen cellen te beschermen tegen oxidatieve schade. Dit kan mogelijk helpen bij aandoeningen die verband houden met oxidatieve stress, zoals diabetes, kanker en neurodegeneratieve ziekten.
• Migraine: Verschillende onderzoeken geven aan dat CoQ10-supplementatie migrainehoofdpijn kan helpen voorkomen, vooral wanneer het samen met andere migrainemedicijnen wordt gebruikt.
• Vruchtbaarheid: Beperkt bewijs suggereert dat CoQ10 de kwaliteit en activiteit van sperma kan verbeteren bij mannen die last hebben van onvruchtbaarheid. Meer onderzoek is nodig.
• Algemene gezondheid: Sommigen nemen CoQ10 gewoon om hun algehele gezondheid op peil te houden, onder verwijzing naar de antioxiderende effecten. Het wordt ook aan sommige cosmetische producten toegevoegd om veroudering tegen te gaan, hoewel de effectiviteit te wensen overlaat.

Dus hoewel CoQ10 nodig is voor de basisfuncties van cellen, is het bewijs het sterkst voor een beschermende rol bij de gezondheid van het hart en het verlichten van migraine. Er wordt nog steeds onderzoek gedaan naar andere mogelijke voordelen.

Is CoQ10 specifiek goed voor de darmgezondheid?

De darmen bevatten triljoenen bacteriën en andere micro-organismen, die gezamenlijk bekend staan als de darmmicrobiota. Er is steeds meer bewijs dat de darmmicrobiota de spijsvertering beïnvloedt en processen in het hele lichaam kan beïnvloeden.

Sommige onderzoeken wijzen erop dat de darmen op een paar belangrijke manieren baat kunnen hebben bij CoQ10-supplementen:

1. Ontsteking verminderen

Ontsteking is een belangrijke immuunrespons, maar overmatige of chronische ontsteking van het maag-darmkanaal kan bijdragen aan problemen zoals inflammatoire darmziekten, lekkende darmsyndroom en colitis.

In onderzoeken met muizen bleek CoQ10 ontstekingschemicaliën en markers die geassocieerd worden met colitis te verminderen. Het beschermde ook tegen verhoogde darmpermeabiliteit, wat duidt op een gunstig effect tegen lekkende darmen.

Eén onderzoek gaf een combinatie van CoQ10 en andere antioxidanten aan 44 mensen met colitis. Na 3 maanden hadden zij een significante afname in ontstekingsmarkers zoals interleukine-6 en C-reactief proteïne.

Door gastro-intestinale ontsteking te verminderen, kan CoQ10 een gezonder darmmilieu bevorderen. Er is meer onderzoek bij mensen nodig om de ontstekingsremmende voordelen te bevestigen.

2. Werkt als antioxidant

De darmen worden blootgesteld aan hoge niveaus van oxidatieve stress door factoren zoals voeding, medicatie, infecties en slechte doorbloeding. Dit kan de celmembranen en het DNA beschadigen, wat bijdraagt aan inflammatoire darmziekten.

Als antioxidant die de energieproductie ondersteunt, kan CoQ10 helpen de darmcellen te beschermen tegen oxidatieve schade. Dit wordt ondersteund door bevindingen die aantonen dat CoQ10 oxidatieve stress en weefselschade in de darmen vermindert in dierstudies.

Eén onderzoek bij mensen toonde aan dat het geven van antioxidanten, waaronder CoQ10, aan mensen met colitis ulcerosa de antioxidantactiviteit in de dikke darm aanzienlijk verhoogde.

De antioxiderende effecten van CoQ10 zouden de darmgezondheid kunnen bevorderen door bescherming te bieden tegen oxidatieve celschade. Meer onderzoek is gerechtvaardigd.

3. De mitochondriale functie verbeteren

Mitochondriën zijn kleine structuren in cellen die energie produceren. Mitochondriale disfunctie verstoort de energieproductie en wordt in verband gebracht met veel chronische ziekten.

Sommige onderzoeken suggereren dat mitochondriale disfunctie ook kan bijdragen aan inflammatoire darmziekten zoals de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa.

CoQ10, een voedingsstof die betrokken is bij de energieproductie en mitochondriale functie, kan helpen bij het verbeteren van een verminderde mitochondriale functie die bij sommige spijsverteringsproblemen voorkomt.

Dierstudies geven aan dat het de mitochondriale activiteit en energieproductie kan verbeteren in darmcellen die beschadigd zijn door medicijnen. Meer onderzoek bij mensen is nodig.

4. Ondersteuning van de groei van nuttige bacteriën

Een gezond evenwicht tussen nuttige en schadelijke bacteriën in de darmmicrobiota is belangrijk voor een gezonde spijsvertering. Onevenwichtigheden kunnen bijdragen aan problemen zoals inflammatoire darmziekten, prikkelbare darmsyndroom en meer.

Vroeg onderzoek wijst erop dat CoQ10 de groei kan helpen bevorderen van heilzame Bifidobacteriën en Lactobacillus-soorten die een belangrijke rol spelen bij de gezondheid van de darmen.

Eén onderzoek behandelde muizen met CoQ10. Het bleek het gehalte aan Lactobacillus-bacteriën in de darmen aanzienlijk te verhogen, wat gunstig kan zijn voor het verminderen van ontstekingen.

Grotere onderzoeken bij mensen zijn echter nog steeds nodig.

5. Bijwerkingen van statines verlichten

Statines zijn cholesterolverlagende medicijnen die werken door het remmen van een enzym dat betrokken is bij de cholesterolproductie.

Gastro-intestinale bijwerkingen komen vaak voor bij het gebruik van statines, zoals diarree, misselijkheid, braken en constipatie.

Sommige onderzoeken suggereren dat het toevoegen van CoQ10-supplementen kan helpen bij het verminderen van gastro-intestinale bijwerkingen die geassocieerd worden met het gebruik van statines. Dit zou het gevolg kunnen zijn van een verbeterde celenergieproductie en antioxiderende effecten.

In één onderzoek verminderde suppletie met CoQ10 gedurende 30 dagen aanzienlijk misselijkheid, overgeven, verlies van eetlust en pijn bij mensen die een statinetherapie volgden.

Als u statines gebruikt, bespreek dan met uw zorgverlener of het toevoegen van een CoQ10-supplement kan helpen om ongewenste spijsverteringssymptomen te verlichten.

Gebruikelijke doses voor darmgezondheid

Er is geen standaarddosis CoQ10 vastgesteld voor darmgezondheid in het bijzonder. De doses die in onderzoeken zijn gebruikt en de algemene aanbevelingen voor supplementen bieden echter enig inzicht.

Doses tot 1.200 mg per dag zijn onder andere gebruikt in onderzoeken naar colitis, bijwerkingen van statines en gunstige darmbacteriën.

Typische doseringen van CoQ10 supplementen voor volwassenen variëren van 50-500 mg per dag, ingenomen met voedsel voor optimale absorptie. De meeste supplementen worden verdeeld in 2-3 verdeelde doses over de dag.

Bij gebruik naast statine-medicijnen lijken doses rond de 100-200 mg per dag het meest effectief op basis van huidig onderzoek.

Zoals met elk supplement is het het beste om laag te beginnen en naar boven toe te werken om de minimale effectieve dosis voor uw individuele behoeften te vinden. Eventuele wijzigingen in de dosering moeten door een arts worden gecontroleerd.

Is CoQ10 veilig?

Voor de meeste gezonde mensen worden CoQ10 supplementen als veilig beschouwd wanneer ze in de aanbevolen doseringen worden gebruikt. Gerapporteerde bijwerkingen zijn over het algemeen mild en omvatten misselijkheid, diarree, slapeloosheid en maagpijn.

De veiligheid op lange termijn van hoge doses van meer dan 900 mg per dag is echter niet goed vastgesteld. Er is ook enige bezorgdheid dat CoQ10 de effectiviteit van bloedverdunnende medicijnen zoals warfarine zou kunnen verminderen.

Als u supplementen gebruikt, kunt u dit het beste eerst met uw zorgverlener bespreken:

• Zwanger bent of borstvoeding geeft
• Neem medicijnen, inclusief bloedverdunners
• Een leverziekte, diabetes of een gevoeligheid voor CoQ10 hebben
• Een operatie gepland hebben, omdat dit de bloedstolling kan beïnvloeden

Er is ook enig bewijs dat CoQ10-supplementen kunnen helpen om de bloedsuikerspiegel onder controle te houden. Diabetici met medicatie moeten hun bloedsuiker dus goed in de gaten houden wanneer ze met CoQ10 beginnen.

Over het algemeen suggereert onderzoek dat CoQ10 veilig is voor de meeste mensen wanneer het gebruikt wordt zoals aanbevolen. Maar het is nog steeds een goed idee om onder medisch toezicht met een lagere dosis te beginnen.

Voedingsbronnen van CoQ10

Naast het nemen van supplementen kunt u kleine hoeveelheden CoQ10 op natuurlijke wijze uit voedselbronnen halen. De hoogste voedingsbronnen zijn onder andere:

• Orgaanvlees - Hart, nieren en lever bevatten hoge gehaltes. Runderhart staat bovenaan de lijst met 39-50 mg per 3 ons (85 gram).
• Spiervlees - niveaus rond 3-5 mg per 3 ounces (85g) worden gevonden in grasgevoerd rund-, kippen- en varkensvlees.
• Vette vis - Goede opties zijn zalm, tonijn, sardines en makreel, die 2-3 mg per 3 ons (85g) leveren.
• Volle granen - Brood, granen en tarwekiemen leveren ongeveer 1 mg per ons (28g).
• Noten en zaden - Sesamzaad, pinda's en pistachenoten bevatten ongeveer 1 mg per ons (28g).
• Peulvruchten - Sojabonen, kidneybonen, linzen en pinda's hebben ongeveer 0,2-0,5 mg per portie van een halve kop (100g).
• Groenten - Spinazie, bloemkool, broccoli en asperges bevatten kleine hoeveelheden.

Dus hoewel voedingsmiddelen lagere hoeveelheden leveren dan supplementen, kan het eten van een uitgebalanceerd dieet dat rijk is aan hele voedingsmiddelen helpen om de natuurlijke CoQ10-niveaus te verhogen.

Voeding is ook een bron van andere heilzame voedingsstoffen en antioxidanten die synergetisch werken met CoQ10.

Moet u CoQ10 nemen voor een gezond darmstelsel?

Op basis van het huidige bewijsmateriaal kan CoQ10 een aantal voordelen bieden met betrekking tot de darmgezondheid door:

• Vermindering van gastro-intestinale ontsteking
• Cellen beschermen tegen oxidatieve schade
• De mitochondriale functie verbeteren
• Nuttige darmbacteriën ondersteunen
• Bijwerkingen van medicatie verlichten

Er zijn echter nog grotere en robuustere onderzoeken bij mensen nodig om de effecten op darmontsteking, microbiota-balans en mitochondriale functie te bevestigen.

CoQ10 is veilig voor de meeste mensen en kan het proberen waard zijn als u last heeft:

• Aan oxidatieve stress gerelateerde spijsverteringsproblemen
• Inflammatoire darmziekte
• Mitochondriale beschadiging
• Bijwerkingen van cholesterol- of bloeddrukmedicatie

Overleg met uw zorgverlener voordat u supplementen gaat gebruiken, vooral als u medicijnen gebruikt of een onderliggende gezondheidstoestand heeft.

Een typische dagelijkse dosis voor volwassenen varieert van 50-500 mg, verdeeld over 2-3 doses bij het eten. Ubiquinol, de actieve vorm van CoQ10, verdient de voorkeur boven ubiquinon.

CoQ10 kan het beste gebruikt worden naast een gezond dieet en andere darmondersteunende levensstijlfactoren zoals stressmanagement, goede slaap en lichaamsbeweging.

Hoewel er nog meer onderzoek nodig is, lijkt CoQ10 veelbelovend voor bepaalde aspecten van de darmgezondheid. In sommige gevallen kan het extra voordelen bieden bovenop de standaardbehandelingsmethoden.

Is CoQ10 goed voor de darmgezondheid? Conclusie

Het huidige bewijs suggereert dat CoQ10 de darmgezondheid op sommige manieren ten goede kan komen, dankzij de antioxiderende en ontstekingsremmende effecten.

Het toont potentieel om:

• Verminder maagdarmontsteking
• Beschermen tegen oxidatieve celbeschadiging
• De mitochondriale functie verbeteren
• Ondersteun de groei van nuttige bacteriën
• Bijwerkingen van medicijnen, zoals statines, verminderen

Er is echter nog maar weinig direct bewijs van klinisch onderzoek bij mensen om de voordelen voor specifiek de darmgezondheid te bevestigen. Veel van het huidige onderzoek is gebaseerd op dierstudies, kleine onderzoeken bij mensen en indirecte verbanden.

Er is nog meer onderzoek nodig naar de optimale dosering, de veiligheid in combinatie met medicijnen en de effecten op het evenwicht van de darmmicrobiota. Het is ook niet bewezen of CoQ10 helpt bij de behandeling van spijsverteringsaandoeningen zoals IBS, de ziekte van Crohn en colitis.

CoQ10-supplementen kunnen een aanvulling zijn op de standaardbehandeling, naast een gezonde levensstijl. Maar ze mogen medische behandeling niet vervangen.

Overleg met uw zorgverlener voordat u supplementen gaat gebruiken, vooral als u medicijnen gebruikt of een onderliggende aandoening heeft. Mensen met een hoge oxidatieve stress, mitochondriale disfunctie, ontstekingen of bijwerkingen van statines kunnen de meeste voordelen zien.

Over het algemeen is CoQ10 veilig als het gebruikt wordt zoals aanbevolen en het is veelbelovend voor de gezondheid van de darmen. Maar het is geen wondermiddel en er zijn nog grotere onderzoeken bij mensen nodig. Op dit moment is CoQ10 redelijk nuttig voor sommige aspecten van de darmfunctie, maar geen wondermiddel.

Bronnen gebruikt om dit artikel te schrijven

Al-Sawaf, O., Clarner, T., Fragoulis, A., Kan, Y. W., Pufe, T., Streetz, K., & Wruck, C. J. (2015). Nrf2 beschermt enterocyten tegen door niet-steroïde ontstekingsremmers veroorzaakte schade via de modulatie van de cellulaire redoxstatus. Gastroenterology, 148(5), 1006-1018. https://doi.org/10.1053/j.gastro.2015.01.036

Gvozdjakova, A., Kucharska, J., bartkovjakova, M., Gazdikova, K., & Gazdik, F. E. (2005). Co-enzym Q10-supplementatie verlaagt de dosis corticosteroïden bij patiënten met bronchiale astma. Biofactoren, 25(1-4), 235-240. https://doi.org/10.1002/biof.5520250124

Hah, Y. S., Noh, H. J., Ha, J. H., Ahn, H. J., Jung, J. W., Lee, C. Y., Kim, J. M., Jeong, Y. W., Kim, N., & Hong, S. P. (2018). Co-enzym Q10 bevordert antioxidant verdediging via NF-κB en Nrf2 Upregulatie in een muismodel van de ziekte van Alzheimer. Internationaal tijdschrift voor moleculaire wetenschappen, 19(3), 845. https://doi.org/10.3390/ijms19030845

Lee, B. J., Lin, Y. C., Huang, Y. C., Ko, Y. W., Hsia, S., & Lin, P. T. (2013). De relatie tussen co-enzym Q10, oxidatieve stress en antioxidatieve enzymactiviteiten en coronaire hartziekte. TheScientificWorldJournal, 2013, 792756. https://doi.org/10.1155/2013/792756

Lee, C. K., Park, K. K., Lim, S. S., Park, J. Y., Chung, W. Y., & Kim, K. S. (2013). Effecten van het zoethoutextract tegen tumorgroei en cisplatine-geïnduceerde toxiciteit in een xenograftmodel van darmkanker bij de muis. Biologisch & farmaceutisch bulletin, 36(12), 219-225. https://doi.org/10.1248/bpb.b13-00575

Mantle, D., & Hargreaves, I. (2019). Co-enzym Q10 en degeneratieve aandoeningen die de levensduur beïnvloeden: Een Overzicht. Antioxidanten, 8(4), 112. https://doi.org/10.3390/antiox8040112

Mizuno, K., Tanaka, M., Nozaki, S., Mizuma, H., Ataka, S., Tahara, T., Sugino, T., Shirai, T., Kajimoto, Y., Kuratsune, H., Kajimoto, O., & Watanabe, Y. (2009). Antivermoeidheidseffecten van co-enzym Q10 tijdens fysieke vermoeidheid. Nutrition, 25(4), 293-299. https://doi.org/10.1016/j.nut.2008.08.008

Mohseni, J., Zabihzadeh, S., & Maleki, I. (2017). Het effect van co-enzym Q10-suppletie op pro-inflammatoire factoren: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Anti-inflammatoire & anti-allergische middelen in de medicinale chemie, 16(1), 64-76. https://doi.org/10.2174/1871523016666171110110827

Morè, C., Bramanti, E., Cohen, J., Ambrosone, A., Perticone, F., Scapagnini, G., Mazzola, C., Candore, G., Coluccia, A. M., Ferraù, F., Marchese, G., Moreno, G., Navas-Enamorado, I., Sánchez-Alcázar, J. A., Santos-López, G., Campisi, A., & Vasto, S. (2019). Mitochondriale disfunctie: verschillende routes naar therapie voor de ziekte van Alzheimer. Oxidatieve geneeskunde en cellulaire levensduur, 2019, 7816079. https://doi.org/10.1155/2019/7816079

Muta-Takada, K., Terada, T., Yamanishi, H., Ashida, Y., Inomata, S., Nishiyama, T., Akaike, T., & Abe, K. (2009). Co-enzym Q10 beschermt tegen door oxidatieve stress geïnduceerde celdood en verbetert de synthese van componenten van het basementmembraan in huid- en epidermale cellen. Biofactors (Oxford, Engeland), 35(5), 435-441. https://doi.org/10.1002/biof.62

Qu, H., Guo, M., Chai, H., Wang, W. T., Gao, Z. Y., & Shi, D. Z. (2018). Effecten van co-enzym Q10 op ontstekingsmarkers: Een systematische review en meta-analyse. PloS one, 13(1), e0190172. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0190172

Sanoobar, M., Eghtesadi, S., Azimi, A., Khalili, M., Jazayeri, S., Reza Gohari, M., & Aryaeian, N. (2013). Co-enzym Q10-supplementatie verbetert ontstekingsmarkers bij patiënten met multiple sclerose: een dubbelblind, placebo, gecontroleerd, gerandomiseerd klinisch onderzoek. Nutritional neuroscience, 16(4), 169-176. https://doi.org/10.1179/1476830513Y.0000000061

Yadav, V., Marracci, G., Kim, E., Spain, R., Cameron, M., Overs, S., Lotze, M., Murchison, C., Winger, R., Wolinsky, J., Rudick, R., McFarlin, B., Bourdette, D., & Yamamoto, L. M. (2019). Orale co-enzym Q10-suppletie bij Multiple Sclerose: Een gerandomiseerde gecontroleerde trial. Multiple sclerose (Houndmills, Basingstoke, Engeland), 25(11), 1453-1461. https://doi.org/10.1177/1352458518811847

Young, A. J., Johnson, S., Steffens, D. C., & Doraiswamy, P. M. (2007). Co-enzym Q10: een overzicht van de belofte als neuroprotectant. CNS spectrums, 12(1), 62-68. https://doi.org/10.1017/s1092852900021236

Zhang, Y. P., Li, W., Yao, X. Q., Varnum, M., Zheng, Y. T., He, D. Y., Sun, C., & Sun, X. F. (2012). Effecten van lactobacillus salivarius Ren op kankerpreventie en darmmicrobiota in 1, 2-dimethylhydrazine-geïnduceerd ratmodel. Tijdschrift voor microbiologie en biotechnologie, 22(4), 531-540. https://doi.org/10.4014/jmb.1108.08052